İngiltere ve Musul Sorunu

By Şubat 20, 2016 , , , ,


1923 yılında İngiltere Musul sorunuyla çok ilgileniyordu. Bu devletin Savaş Bakanlığı, 22 Ekim'de Dışişleri Bakanlığı'na gönderdiği yazıya Yarbay F.R. Maunsell'in bu konuda hazırlamış olduğu şu raporu iletmişti : "...Ankara yönetiminin bu bölgedeki (Musul) durumu pek zayıftır. Kürt ulusal duygularının gittikçe artması, daha çok bizim oradaki askeri gücümüzün varlığına ve Irak ile Güney Kürdistan'daki yönetimimize dayanır. Biz de bu durumun sürmesini olağan ölçüde cesaretlendiriyoruz. Musul'da üslendirilecek Türk ordusu, Bağdat'ı kendi insafına alacak ve bir Arap krallığı kurulmasını olanaksız kılacaktır.. Bu görüşü Lord Curzon öne sürmüştü ve bugün de geçerlidir. Irak ordusu bizden destek sağlamazsa daha zayıf bir duruma düşecektir, çünkü Irak halkının nazarında Lozan Konferansı Türkler için manevi bir başarıdır. Kendi görüşümce Irak ordusu bizden destek görmezse Türklere karşı koyamayacaktır. İngiliz garnizonu oradan kaldırılırsa, Kral Faysal'ın Irak ordusunun ve bu ordunun İngiliz danışmanlarının Türklere karşı koymalarına güvenilemez.. Coşmuş olan Mustafa Kemal, güç bir sorunu en iyi biçimde çözümlemek için Fransızlara ve bize karşı Suriye ve Mezopotamya'ya (Irak) saldırmayı yeğ tutabilir. Araplar da ona katılarak kendisini halife yapmaya çalışabilirler.." Yarbay Maunsell, raporunun son bölümünde, Curzon'la kendisinin, Türklere karşı Kürtleri kullanma görüşünü yinelemişti. Bunun üzerine İngiltere Dışişleri Bakanlığı yetkililerinden W.S.Edmonds, Maunsell'in bu görüşlerini "ilginç ve sağlam" olarak tanımlamıştı. Ancak bu konunun tuhaf yanı şuydu : Yarbay Maunsell bir süreden beri bir akıl hastanesinde tedavi ediliyordu !..

SALAHİ R. SONYEL, "Kıskaç Altında : Dış Güçlerin Türkiye'yi Bölme ve Yıpratma Çabaları, 1923-2000") (FO / Foreign Office 371 / 9006 / E 10449 : Savaş Bakanlığı'ndan Dışişleri Bakanlığı'na gizli yazı M.I.2, Londra, 22.10.1923)

Bunları da Beğenebilirsin

0 comments

Yorum yaptığınız için teşekkür ederiz.