Paris Düellosu

By Tarihten Anekdotlar Mart 22, 2016 Avrupa, Eski Türk Devletleri, Paris Düellosu, Paris Sefareti Ataşemiliteri Arif Bey, Vikont Vigier

Olay, Osmanlı Hariciye Nezareti'ne bağlı Paris Sefaretinin 27 Mart 1886 tarihli şifreli telgrafıyla İstanbul'da patlak verir. Telgrafta, Vikont Vijiye'nin (René Vigier) kısa bir süre önce Paris'te yayımlanan "Un Parisien a Constantinople" (Dersaadet'te Bir Parisli) kitabında, Sultan II. Abdülhamid aleyhinde "hasmane ve melunkarane bir lisan" kullandığı bildirilmektedir. Dönemin Hariciye Nazırı Mehmed Said Paşa, Paris Sefareti'ne kitabın yazarının asıl adının bir an önce öğrenilmesini, kitabın birkaç nüshasının hemen İstanbul'a gönderilmesini ve kitabın yayınının durdurulması için gerekli işlemlere derhal başlanmasını emreder. Aynı gün, hem olayı, hem de alınan önlemleri Sadrazam'a bir yazıyla bildirir. Ertesi gün, yani 28 Mart 1886 günü, Sadrazam Mehmed Kamil Paşa, durumu ayrıntılarıyla Yıldız Sarayı'na aktarır. Bu arada, kitabın Osmanlı İmparatorluğu sınırlarından içeri sokulması çoktan yasaklanmıştır bile..

Bu yazışmalardan yaklaşık iki ay kadar sonra, 16 Mayıs 1886'da Paris Sefaretinden alınan bir başka şifreli telgrafa göre, olayın başından beri yemeyip içmeyip Padişah hakkında ileri geri şeyler yazan Vikont Vigier'yi arayan Paris Sefareti Ataşemiliteri Arif Bey, nihayet Vigier'yi Paris'te yakalayıp onu düelloya davet etmiş ve 15 Mayıs 1886 günü kılıçla yapılan düelloda Vikontu kolundan yaralayarak düelloyu kazanmıştır.. Hariciye Nazırı Mehmed Said Paşa, 17 Mayıs'ta bu "büyük haber"i Sadrazam Mehmed Kamil Paşa'ya iletmiştir. Sadrazam da bunu aynı gün Yıldız'a bildirmiştir.

İşte yine bir sürü gariplik !.. Padişahın onurunu korumaya çalışan ataşemiliter, olaydaki haklılığımızı düelloyla kanıtlamak "sevdası", bunun karşılığında cömertçe "ihsan"lara boğulmak vs. vs.. Ama işin daha da garibi, Osmanlı bürokrasisinin "kitabı külliyen yasaklatma" işini gayetle sıkı tuttuğunun yıllar sonra ortaya çıkması.. Çünkü kitabın izine ne Fransa ne de Türkiye'deki kütüphanelerde rastlanamadı. 286 sayfalık bu "meşum" kitap, bir tek Harvard Üniversitesi Kütüphanesi'nde kayıtlı görünüyor !

(YAVUZ SELİM KARAKIŞLA, "Eski Hayatlar Eski Hatıralar / Osmanlı İmparatorluğu'nda Belgelerle Gündelik Hayat / 1760-1923)

Avrupa, Eski Türk Devletleri, Paris Düellosu, Paris Sefareti Ataşemiliteri Arif Bey, Vikont Vigier